Jan Kochanowski (1530-1584)
Jan Kochanowski urodził się w 1530 roku w Sycynie, w rodzinie szlacheckiej. W 1544 roku rozpoczął naukę w Akademii Krakowskiej; w Krakowie spędził kilka lat. Studia kontynuował w Królewcu - ośrodku luteranizmu. Potem wyjechał do Włoch, gdzie podjął studia na uniwersytecie w Padwie - miasto to było ważnym ośrodkiem włoskiego renesansu. Podczas swych podróży po Europie Jan Kochanowski odwiedził między innymi Rzym, Neapol, Francję. Po krótkim pobycie w Paryżu w 1559r. wrócił do Polski i został dziedzicem Czarnolasu. Po powrocie do kraju Jan Kochanowski rozpoczął też służbę dworską. Przebywał na dworze magnata Jana Firleja oraz w siedzibach biskupów Filipa Padniewskiego oraz Piotra Myszkowskiego. Następnie został mianowany sekretarzem króla Zygmunta Augusta.
Lata te stanowią najbardziej wszechstronny okres twórczości poetyckiej Jana Kochanowskiego. W swoich utworach przemawiał językiem refleksji i przestrogi, powagi i żartu, zwracał się ze słowami modlitwy, nierzadko zdobywał się na intymne wyznania. Jan Kochanowski był też wnikliwym obserwatorem życia politycznego i społecznego, czemu sprzyjała atmosfera kulturalna ówczesnego Wawelu, skupiającego literatów i humanistów. Niemal od początku Jan Kochanowski cieszył się uznaniem i popularnością w Polsce i poza jej granicami.
W 1574 roku Jan Kochanowski wycofał się z życia politycznego, porzucił dwór i osiadł w rodzinnym Czarnolesie. Ożenił się z Dorotą Podlodowską, wiódł szczęśliwe życie szlachcica-ziemianina. Jego szczęście zostało zakłócone śmiercią dwóch córek: Urszuli i Hanny. Po śmierci szczególnie ukochanej Urszulki powstał cykl dziewiętnastu "Trenów", uważany za szczytowe osiągnięcie poetyckiego kunsztu Jan Kochanowskiego.
Jan Kochanowski uznany został za twórcę poezji polskiej. Przypisuje się mu stworzenie nowoczesnego języka poetyckiego oraz bogactwa form gatunkowych, wersyfikacyjnych i stylistycznych; między innymi ustabilizował wiersz sylabiczny.
Jan Kochanowski zmarł nagle 22 sierpnia 1584 roku. W uroczystościach pogrzebowych brał udział król Stefan Batory.
Opracowała: Mirosława Michalska
